พระสมเด็จหลวงตาพัน

พระสมเด็จหลวงตาพัน ยุคเเรก                                                                                       เสน่ห์พระสมเด็จหลวงตาพันยุคเเรก ท่านสร้างพระตั้งเเต่วัดบางขุนพหรมก่อนเปิดกรุปี 2500-2507ถือว่าเป็นพระองค์เเรกได้ชิ้นส่วนเเตกหักสมเด็จโตมากที่สุดเพราะท่านเป็นพระเฝ้าโบสถ์ที่เก็บชิ้นส่วนพระที่เเตกหักจากกรุบางขุนพหรมไล่ตั้งเเต่เริ่มเเรกจนถึงเมื่อปี 2500-2507 พิมพ์ใหญ่พระสมเด็จหลวงตาพันพระองค์นี้ถือว่าเป็นองค์ครูของพระสมเด็จหลวงตาพัน

องค์นี้เป็นพระสมเด็จหลวงตาพันยุคเเรกสร้างประมาณปี 2500 หรือก่อนหน้านั้น

ซึ่งจะมีชิ้นส่วนของสมเด็จโตเป็นก้อนขนาดใหญ่มากถือว่าเป็นองค์ครูของพระสมเด็จหลวงตาพันพระเเบบนี้หายากมากส่วนมากที่เห็นจะเป็นพระที่หลวงตาพันสร้างยุคหลังเนื้อพระจะบดละเอียดสนใจก็ติดต่อตามที่อยู่เลยครับรับประกันตลอดชีพ





พระสมเด็จหลวงตาพันวัดใหม่อมตรสเป็นพระที่น่าสะสมมาก ด้วยเหตุผลดังต่อไปนี้


ให้ความรู้เกี่ยวกับพระเนื้อผงสกุลสมเด็จยุคห้าสิบปีก่อน ท่านอาจนำความรู้นี้ไปประยุกต์ใช้ในการศึกษาพระสมเด็จรุ่นเก่าไม่ว่าวัดใด รวมทั้งพระสมเด็จโตได้

หลวงตาพันสร้างพระเป็นสิบ ๆ รุ่น อาจมีมากกว่าร้อยรุ่นด้วยซ้ำและไม่ได้สร้างในปี พ.ศ. ๒๕๐๒ ตามที่เล่าขานกัน ท่านสร้างตั้งแต่ก่อนเปิดกรุบางขุนพรหม พ.ศ. ๒๕๐๐ จนถึงปี พ.ศ. ๒๕๐๗ ปีที่ท่านมรณภาพ จำนวนพระน่าจะมีเป็นหมื่นองค์ไม่ใช่ไม่กี่พันองค์ตามที่เข้าใจกัน

ในจำนวนพระเนื้อผงที่มีผงเก่าจากชิ้นส่วนแตกหักของบางขุนพรหม พระหลวงตาพันมีเนื้อสมเด็จเก่าผสมในอัตราสูงที่สุด สูงกว่าบางขุนพรหม ๐๙ หลวงปู่ลำภู หรือพระวัดประสาท เพราะท่านเป็นพระรูปแรกที่นำผงเก่ามาผสมสร้างพระก่อนใคร รวมทั้งท่านมีหน้าที่เฝ้าโบสถ์ที่เก็บชิ้นส่วนบางขุนพรหมเก่าไว้ จึงหาได้ง่ายและใช้สร้างพระมานานก่อนคนอื่น

ผงที่บดจากชิ้นส่วนเก่ามีคุณวิเศษและพุทธานุภาพไม่ต่างจากพระสมเด็จโต เพราะมีทั้งผงวิเศษทั้งห้า มวลสารมงคลและศักดิ์สิทธิ์ และผ่านการปลุกเสกด้วยคาถาชินบัญชรจากสมเด็จโต แม้ชิ้นน้อยนิดก็มีพุทธคุณเต็มเปี่ยม ไม่ต้องพูดถึงว่ามีผงเก่าจากชิ้นส่วนมากมายผสมในองค์พระเกือบทั้งองค์

หลวงตาพันเป็นพระลูกวัด จึงต้องหาพิมพ์พระเก่า ๆ หรือไม่ก็แกะพิมพ์ใหม่ ดังนั้นพิมพ์ของท่านจึงมี ๒ แบบคือ สวย และไม่สวย แบบสวยคือใช้พิมพ์เดิมหรือถอดพิมพ์ของพระที่มีอยู่ หรือแบบไม่สวยที่แกะพิมพ์ใหม่โดยช่างชาวบ้าน

ไม่มีประวัติเกี่ยวกับตัวท่านและบันทึกเกี่ยวกับการสร้างพระว่าสร้างกี่ครั้ง เมื่อไหร่ จำนวนเท่าใด สันนิษฐานว่าท่านสร้างพระนับร้อยรุ่น แต่คราวละไม่มาก พระของท่านจึงหลากหลาย มีทั้งพิมพ์พระสมเด็จ และพิมพ์อื่น ๆ

ดังนั้นวิธีที่จะศึกษาพระของท่านที่สุดก็คือ “ดูเนื้อ อย่าดูพิมพ์” การที่เรียกบทความนี้ว่า

พุทธศิลป์
เอาแน่ไม่ได้ เพราะมีหลากหลาย ทั้งสวยและไม่สวย ทั้งแบบถอดพิมพ์หรือใช้แม่พิมพ์เก่า และสร้างพิมพ์ขึ้นใหม่ มีทั้งพระพิมพ์สมเด็จของวัดต่าง ๆ พระเนื้อดิน พระกรุ พระพิมพ์หลวงพ่อทวด สารพัดพิมพ์ทรง แม้แต่รูปเหมือนหรือนางกวักก็มี บางครั้งชาวบ้านนำพิมพ์ของตัวเองมาให้ท่านสร้างพระให้ก็มี
พระสมเด็จหลวงตาพันหรือพระพิมพ์อื่นๆให้ดูเนื้อเป็นหลัก อย่าดูพิมพ์

เพราะถ้าติดพิมพ์ทรง จะทำให้พลาดพระสมเด็จหลวงตาพันหรือพระพิมพ์อื่นๆที่ไม่ได้อยู่ในพิมพ์ที่เล่นหากันในปัจจุบันซึ่งมีน้อยมากเมื่อเทียบกับพระพิมพ์อื่น ๆ ของท่านที่ยังไม่มีคนรู้จัก ราคาก็แพงโดยใช่เหตุทั้งๆที่ไม่ใช่พิมพ์สวยงาม อีกทั้งเนื้อพระยังไม่ใช่เนื้อมาตรฐานที่สมควรเล่นหา

สำหรับองค์นี้เป็นพระพิมพ์วัดระฆัง เข้าใจว่าถอดพิมพ์จากองค์จริงเพราะติดเส้นบังคับพิมพ์ลางๆด้านซ้ายและขวาขององค์พระ
เนื้อหาทั่วไป
พระองค์นี้เป็นพระพิมพ์ใหญ่หรือพิมพ์พระประธาน เนื้อละเอียดขาวอมเหลือง มีคราบแป้งขึ้นปกคลุมทั่วในส่วนพื้นหรือผนังด้านในและนอก จึงมี “รอยคร่ำ” ที่นุ่มนวล และปรากฎมวลสารจากผงเก่าบางขุนพรหมและเกสรดอกไม้อยู่ทั่ว คนที่ไม่ชำนาญพระเนื้อผงอาจเข้าใจว่าเป็นพระสมเด็จโตเสียด้วยซ้ำ เพราะเนื้อหาจัดจ้าน

ด้านหน้าพระสมเด็จหลวงตาพัน

ด้านหลังพระสมเด็จหลวงตาพันจะสังเกตเห็นมวลสารเป็นก้อนเยอะมากถือว่าเป็นพระสมเด็จหลวงตาพันที่สมบูรณ์มากเเละหายากเพราะมวลสารชิ้นส่วนของสมเด็จโตเยอะมากเห็นเป็นก้อนขนาดใหญ่

สรุป

พระสมเด็จหลวงตาพันองค์นี้เป็นพระสมเด็จพิมพ์ประธานประเภทที่เรียกว่า “พิมพ์นิยม” คือพุทธศิลป์เป็นแบบพระสมเด็จพิมพ์พระประธานของวัดระฆัง ความจัดของเนื้อพระบ่งถึงความเก่าที่น่าจะสร้างเป็นรุ่นแรก ๆ ราว พ.ศ. ๒๕๐๐ หรือก่อนนั้น

พิมพ์ทรงของพระองค์นี้น่าจะเปิดหูเปิดตานักสะสมที่เรียกตัวเองว่า “สายตรงพระสมเด็จหลวงตาพันหรือพิมพ์อื่นๆ” หรือประเภทคุยว่า “มองแท้ ตาเปล่า” เพราะเป็นแบบ “พิมพ์นิยม” ของวัดระฆังที่ไม่ได้อยู่ในสาระบบการเล่นหาของพวกเขามาก่อน มัวแต่ไปเล่นพิมพ์พื้นๆที่ออกแบบโดยช่างชาวบ้าน หารู้ไม่ว่าพระสมเด็จหลวงตาพันก็มีพิมพ์สวยงามแบบนี้ ดีไม่ดีบางองค์ที่ใช้แม่พิมพ์เดียวกับของวัดระฆัง อาจถูกโมเมเล่นหาเป็นพระสมเด็จโต ตั้งราคาแพงๆหลอกเอาสตางค์ท่านไปแล้วก็ได้



สำหรับเนื้อละเอียดสีขาวเหลือง เนื้อจัด มวลสารเยอะแบบองค์นี้ ควรถือเป็น “เนื้อครู”เนื้อหนึ่ง และเป็นหนึ่งในเนื้อมาตรฐานของพระสมเด็จหลวงตาพันหรือพิมพ์อื่นๆ

เนื้อขาวอมเหลืองและจัดแบบนี้เป็นหนึ่งในหลาย ๆ เนื้อของหลวงตาพัน ไม่ใช่มีเพียงเนื้อนี้เดียว แต่ไม่ว่าจะเป็นเนื้อแบบไหน สูตรผสมผงจะเหมือนกันหมด คือมวลสารหลักเป็นผงเก่าบางขุนพรหม ผสมปูนเปลือกหอยบ้างเพื่อให้ยึดติด มวลสารรองก็คือดอกไม้บดแห้ง ข้าวสุก และก้านธูปเผา ส่วนสารช่วยเกาะยึดได้แก่ น้ำมันตังอิ้ว น้ำผึ้ง และกล้วยสุก บางครั้งอาจใส่ฟักทองทำให้เนื้อเหลืองจัดก็มี



พระสมเด็จหลวงตาพันหรือพิมพ์อื่นๆให้สังเกตเนื้อเป็นหลัก เพราะพิมพ์ทรงอาจมีหลายแบบ แต่เนื้อมีสูตรเดียวเท่านั้น คือผสมผงเก่าบางขุนพรหมค่อนข้างมาก
ท่านดูเนื้อแบบองค์นี้เป็น ก็จะเข้าใจและดูเนื้อแบบอื่นๆเป็น ซึ่งผู้ทำจะทยอยนำลงให้ท่านชมเป็นตอนๆไป
พระสมเด็จหลวงตาพันองค์ที่นำมาแสดงเป็นพระสวยงามด้วยพิมพ์ทรงและมวลสาร เป็นพระที่เนื้อและพิมพ์ใกล้เคียงกับพระสมเด็จโตวัดระฆังมากที่สุด